Herb Gminy
Nazwa Mstowa prawdopodobnie pochodzi z czasów pierwszych Piastów i wywodzi się od imienia Msta lub Miesta. Mogła też być zawołaniem dowódcy lub przywódcy tutejszego plemienia Słowian.
Prawo do lokowania miasta Mstowa na prawie średzkim nadał klasztorowi książę krakowski i sandomierski Bolesław Wstydliwy, w 1278r. (niektóre źródła podają 1279r. - przyp.red.). Szczególnym i zarazem bardzo wymownym świadectwem funkcjonowania władz samorządowych średniowiecznego miasta (a przede wszystkim rady miejskiej) było napieczętne wyobrażenie herbu miasta – najważniejszy ówczesny symbol wspólnoty miejskiej.
Mstów, jako miasto, posiadał swój herb. Najwcześniejsza źródłowa zapiska potwierdzająca działalność rady w Mstowie pochodzi z 1402r. – należy więc mniemać, iż już wówczas godło Mstowa istniało. Jednak najstarsze zachowane wyobrażenie herbu mstowskiego pochodzi z 1564 r. (a następne z lat 1566, 1578 i 1589). Na kawałku papieru z podłożonym woskiem widnieje pieczęć o średnicy 31mm. Rysunek na niej przedstawia na tarczy renesansowej rękę dzierżącą dwa złożone na krzyż klucze. Nad tarczą widnieją: infuła i pastorał. W otoku znajduje się napis: SI - Gillum - CIYITTATIS - MSTHUOW.
Symbolikę godła mstowskiego przedstawiała wyobrażona w polu tarczy herbowej ręka, trzymająca skrzyżowane klucze do bram miasta - co potwierdza miejski charakter osady. A elementy wieńczące tarczę herbową tj. biskupia infuła i pastorał, nawiązywały wyraźnie do symboliki ówczesnych właścicieli Mstowa, czyli Zakonu Kanoników Regularnych Laterańskich św. Augustyna.
We współczesnym herbie gminy Mstów widnieją te elementy z wizerunku średniowiecznego herbu Mstowa (tj. wyciągnięta ręka dzierżąca dwa skrzyżowane klucze do bram miasta), które przypominają o utraconych przez Mstów w 1870r., na mocy ukazu carskiego, prawach miejskich.
Opracował: Tomasz Gęsiarz
Źródło: Jacek Laberschek „Średniowieczne dzieje nadwarciańskiego Mstowa”